“En başta savaşı engelleyemeyenler ve daha sonra da bu savaşı yönetemeyenler barışı da tesis etmekte başarısız olacaklar. Bu hem gerçeklik hem de tarihin mantığıdır.”
Birinci yılını dolduran Ukrayna Rusya Savaşı geçtiğimiz hafta Arap basının birinci gündem hususlarından birisiydi. Arap gazetelerinde ve internet haber sitelerinde çıkan yorumlara bakıldığında Arap dünyasında savaşın uzama ihtimali daha baskın olarak bedellendiriliyor.
Ukrayna’da devam eden savaş birinci yılını doldururken Amerika Birleşik Devletleri Lideri Joe Biden’ın Kiev’i ziyaret etmesi bütün dünyada olduğu üzere Arap dünyasında da ABD’den Rusya’ya büyük bildiri olarak yorumlandı. Londra merkezli El Arab Gazetesi’nin tanınmış Lübnanlı muharriri Hayrallah Hayrallah, Biden’ın iletisinin “Kiev’e Putin değil ben geldim” minvalinde olduğunu yazdı.
Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların vurduğu Suriye’de gündem yalnızca zelzele değil. Cumhurbaşkanı Esad’ın Umman Sultanlığı’na yaptığı ziyaret Arap dünyasında büyük yankı uyandırdı. Birçok muharrire nazaran Suudi Arabistan başta olmak üzere birden fazla Arap ülkesi artık Şam’la bağları olağana döndürmek istiyor.
İsrail’in başta Nablus kenti olmak üzere Filistin kentlerine yaptığı baskınlar ve artan tansiyon hafta boyunca Arap gündeminin birinci sıralarındaydı. Fakat Pazar günü Ürdün’ün Akabe kentinde Filistinli ve İsrailli tarafların ABD ve birtakım bölge ülkelerinin baskısıyla bir ortaya gelmesi kimi etraflarda tansiyonun azalması istikametinde bir beklenti yaratsa da, İsrail’in aldığı ödünler karşısında baskıyı daha çok artırdığı ve bunun bu formda devam edeceği kanısı birçok Arap gazetesinde daha ağır basmakta.
‘KİEV’E PUTİN DEĞİL BİDEN GİRDİ’
Ukrayna Savaşı’nın bir yılını doldurmadan çabucak evvel Amerikan Lideri Joe Biden Ukrayna’nın başşehri Kiev ziyaretiyle bütün dünyayı şoke etti. Bu ziyaretiyle Joe Biden’in Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’e vermek istediği bildiri da pek açık. Biden, Kızılordu karşısında direnen Kiev’e girenin Putin değil kendisi olduğunu göstermek istedi. Ki Kiev’in bu direnişi Putin’in siyasi geleceğini de önemli manada riske attı.
Putin, Ukrayna sonlarını aşan ve bütün dünyayı değiştiren bir savaşa girişti. Bu savaş, Avrupa’nın Sovyetlerin geri dönmesi kâbusuyla uyanmasından sonra bütün yeryüzünde derin izler bırakacak.
Ukrayna Savaşı bir yanıyla Rus üretimi silahların Batı ve de bilhassa ABD üretimi silahlar karşısında ne kadar geri kaldığını ortaya koydu. Bunun yanı sıra Rus ordusunun gerçek manada kâfi bir komuta kademesinden mahrum olduğu için uzun vadeli bir savaş yürütmeye kadir olmadığı da gün yüzüne çıktı.” (Hayrallah Hayrallah / Londra merkezli El Arab Gazetesi)
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik savaşının birinci yıl dönümü. Karikatür: Usame Haccac / Kuds El Arabi Gazetesi
‘SAVAŞI ENGELLEMEYENLER BARIŞI DA SAĞLAYAMAZ’
“Savaşın üzerinden bir yıl geçti. Batı ile Sovyetler Birliği ortasında on yıllarca süren soğuk savaş ve Rusya ile Batı ortasında uzun süren çekişmelerin sonuçları hem taraflar ortasında hem de dünyada milletlerarası alakaların geleceğini belirliyor.
Rusya Devlet Lideri elbet yanılgılı. Lakin ne var ki ne Ukrayna’daki sıcak savaşta ne de Batı ve Dünyada devam eden soğuk savaşta tek hatalı değil. ABD ve Batı bu savaş münasebetiyle kendi kurup koruduğu dünya sistemini yerle bir etme tehditlerinde bulunuyor. Bunu da ambargolar sayesinde ve dünyayı tekrar iki kutuplu periyoda geri götürme eforlarıyla yapmaya çalışıyor. Lakin bu hususta başarısız oluyor. Tıpkı güç konusunda kimi müttefikleri tehdit edip bunu siyasallaştırma uğraşlarında başarısız olması üzere.
Batı’nın gelişmiş silahları Ukrayna’ya akmaya devam ediyor. Rusya’nın önceliği ise bu silahları yerle bir etmek. Her iki taraf silahlarını denemeye ve çekişmeye devam ediyor. Ukrayna’da ülkeye akan milyarlardan sonra büyük çaplı yolsuzluk da yüzünü gösteriyor. En başta savaşı engelleyemeyenler ve daha sonra da bu savaşı yönetemeyenler barışı da tesis etmekte başarısız olacaklar. Bu hem gerçeklik hem de tarihin mantığıdır. (Abdullah Bin Bajad El Otaybi / Suudi Şark’ül Evsat Gazetesi)
‘DEPREM SONRASI BÖLGEDE SURİYE DİPLOMASİSİ’
6 Şubat’ta Türkiye ve Suriye’yi vuran ve büyük bir insani felakete yol açan sarsıntı Ortadoğu bölgesinde siyasi açıdan dengelerin yine düzenlenmesine neden oldu. Birçok Arap ülkesinin başşehirlerinde Şam’la yakınlaşma konusundaki tereddütler değişmeye başladı. Siyasi açıdan Şam’la bağlantılarında bir donukluk yaşayan Kahire bu hususta en uygun örneklerden biri. Bir diğer örnek de, gerek Maskat, gerekse de Abu Dabi’nin Suriye’ye geri dönmesi için büyük rol oynadıkları Riyad. Bilhassa de son devirlerde Suudi Dışişleri Bakanı Faysal Bin Farhad’ın Şam’ı ziyaret etmesi gündemde. Bin Ferhan bu ziyareti doğrulamamakla bir arada reddetmedi de. Üstelik Bin Ferhan, Suriye’yle bağlantıları konusunda Körfez ülkelerinde yaşanan değişimleri doğruladı ve Şam’la diyaloğun gerekli olduğuna da vurgu yaptı. O denli görünüyor ki, Suudi Arabistan kelam konusu diyaloğun Mart ayında yapılması beklenen Arap Birliği tepesinden evvel başlamasından yana. Başka yandan Suriye’nin Arap Birliği’ne geri dönmesi için gerekli hazırlıkların yapılması gayesiyle kelam konusu tepenin ertelenme ihtimali de gündemde.
Bu gelişmelerin yanı sıra Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bugdanov, ülkesinin Ankara, Şam ve Tahran ile birlikte dörtlü bir doruğun hazırlıklarını sürdürdüğünü açıkladı fakat mümkün dorukla ilgili bir tarih vermedi. Öte yandan İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Naser Kenani de bu tepenin yakında toplanması konusundaki ümitlerini lisana getirdi. (Alaa Halebi / Lübnan Al Akhbar Gazetesi)
‘İSRAİL HER ŞARTTA KATLİAMA DEVAM EDECEK’
İsrail Başbakanı Bünyamin Netanyahu ve sağcı, ırkçı hükümet, her geçen gün ve her kezinde Araplar’ın ve Filistinliler ’in verdiği ödünlere kanlı ataklar ve katliamlarla karşılık vereceğini gösteriyor. Bunu da ırkçı bakanlarının söylediği üzere “Araplar’ın anladığı tek lisan olduğu” mantığıyla yapıyor. Lakin geçtiğimiz birkaç gün, bu mantığın işgalci devlet açısından maddi, siyasi, insani külfetinin giderek ağırlaşacağını göstermektedir.
Birkaç gün evvel Amerikan’ın baskısıyla Ramallah’taki Filistin idaresi daha evvel askıya aldığı (ancak hiçbir vakit bu muahedenin uygulanmasından vazgeçilmedi) İsrail’le olan güvenlik muahedesine tekrar geri döndü. Ayrıyeten Birleşik Arap Emirlikleri’nin İsrail’in yerleşimleriyle ilgili Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne sunduğu yasa tasarısı da geri çekildi. Lakin İsrail bu adımlara karşılık Nablus kentinde baskınlar düzenleyerek 11 Filistinli’yi şehit etti. Ki bu 11 kişi ortasında 16 yaşındaki bir çocuk da vardı.
Buna karşılık ise Gazze’den geldi. İslami Cihad Hareketi’nin askeri kanadı Saraya El Kuds İsrail yerleşimlerine yönelik 6 füze saldırısı gerçekleştirdi. İsrail’in bu adımlarına karşılık en gerçek karşılık ise Arin El Usud’un operasyonları olabilir.” (Rai El Youm Gazetesi / Başyazı)
Karikatür: İmad Haccac / El Arabi El Cedid Gazetesi *Metinler kısaltılarak ve özetlenerek çevrilmiştir.
Kaynak: Gazete Duvar
